Yeni asgari ücret yaklaşık 7 milyondan fazla çalışanı doğrudan etkilemesinin yanında, yasal mevzuattaki birçok düzenlemede ölçü olarak kabul edilmesi bakımından da toplumun tamamına yakınını ilgilendiriyor.
Yeni asgari ücret rakamıyla işsizlik maaşı, kıdem tazminatı, GSS primleri, askerlik ve doğum borçlanması, isteğe bağlı sigorta primleri, staj ücretleri ve asgari ücretlinin rapor ücretinin de aralarında olduğu birçok kalem 1 Temmuz itibarıyla değişecek.
İşsizlik ödeneği arttı
Yeni asgari ücretten etkilenen kalemlerin başında gelen işsizlik ödeneğinde sigortalının son 4 aylık prime esas kazançları dikkate alınıyor.
2023 yılı Temmuz ayı ve sonrasında en az 4 ay çalışan bir işçi için; işsiz kalması ve gerekli şartları taşıması halinde işsizlik ödeneğinin alt sınırı asgari ücretin yüzde 40’ı, üst sınırı ise yüzde 80’i olarak hesaplandığı için yeni asgari ücretle işsizlik ödeneğinin en düşüğü 5 bin 325 lira, en yükseği ise 10 bin 650 lira şeklinde uygulanacak.
Kıdem tazminatı 13 bin 414 lira
Asgari ücretli bir çalışan, bir yıllık çalışmasının karşılığında brüt asgari ücret tutarında kıdem tazminatı hak ediyor. Yeni asgari ücretle çalışanın yıllık kıdem tazminatı 13 bin 414 liraya yükseldi.
[Grafik: TRT Haber]
GSS için 402 lira ödenecek
Yeni asgari ücret artışı GSS primlerini de etkiledi. Hastanelerden ve sağlık kuruluşlarından yararlanmak için brüt asgari ücretin yüzde 3’üne karşılık gelen 402 lira 44 kuruşun ödenmesi gerekecek.
Bu rakamın ödenmesiyle kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler de sağlık hizmetinden yararlanacak. Gelir testine gidilip hanedekilerin kişi başı gelirinin brüt asgari ücretin üçte birinden yani 4 bin 471 liradan az hesaplanması durumunda ise GSS primleri devlet tarafından karşılanacak.
Staj ücretleri de arttı
İşletmelere staja giden lise ve üniversite öğrencilerine ödenen staj ücreti de yeni asgari ücretle yükselecek. Bu rakam, 2023 yılının ikinci altı ayı için belirlenen net asgari ücretin yüzde 30’u olan 3 bin 420 lira olacak.
Staj yapanların ücretleriyle ilgili işverenlere devlet desteği de sunuluyor. 20’den az çalışanı olan iş yerlerinde işverene devlet tarafından sağlanacak destek tutarı stajyere ödenmesi gereken en az ücretin üçte ikisi olan 2 bin 280 lira iken, 20 ve üzeri çalışanı olan iş yerlerinde 1140 lira olarak uygulanacak.
Bunların dışında, yeni asgari ücret rakamıyla askerlik ve doğum borçlanması, isteğe bağlı sigorta primleri, asgari ücretlilerin rapor ücretlerinin de aralarında olduğu birçok kalemin rakamları da değişti.
Grafik: Hafize Yurt Ateş