Bir süredir dünya ekonomilerinin başlıca problemi olan enflasyon, sınırlı da olsa gerilemeye devam ederken, para politikalarına ilişkin belirsizlikler sürüyor.
Çarşamba günü, ABD Merkez Bankası (Fed), dün de Avrupa Merkez Bankası (ECB) politika faizini 25 baz puan artırdı. Bugün ise para politikası karalarına açıklayan Japonya Merkez Bankası (BoJ) politika faizini ve getiri eğrisi hedef bandını sabit bıraktı.
Bankaların veri odaklı karar almaya devam edeceklerini vurgulamaları ve şahin politikalara kapıyı kapatmamaları piyasalarda risk iştahını törpülerken, makroekonomik veri takvimi yeniden yatırımcıların odağına yerleşti.
Dün ABD’de açıklanan verilerden alınan sinyaller fiyatlamaları zorlaştırırken, para piyasalarında Fed’in eylüldeki toplantısına ilişkin beklentiler politika faizinin sabit bırakılacağı yönünde güçlü kalmayı sürdürdü.
Buna göre, ülkede gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,4 büyüme kaydederek, yüzde 1,8 büyüme tahminini geride bıraktı.
Bir önceki çeyrekte yüzde 4,1 artan kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksinin ikinci çeyrekte yüzde 2,6 ile beklentilerin altında artış göstermesi, fiyat baskılarının hafiflediğine işaret etse de ekonominin beklentilerin üzerinde büyümesi Fed’in şahin politikalarını sürdürebileceği endişesini destekledi.
Ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 22 Temmuz ile biten haftada 221 bine gerileyerek 5 ayın en düşük seviyesine inerken, dayanıklı mal siparişleri, haziranda aylık bazda yüzde 4,7 ile öngörüleri üzerinde artış kaydetti.
Öte yandan, Fed büyük bankaların sermaye gerekliliklerinin artırılmasına yönelik teklifi onaylarken, 30 Kasım’a kadar kamuoyu görüşüne açık kalacak teklifin büyük bankaların sermaye gerekliliklerinde toplamda yüzde 16’lık bir artışla sonuçlanacağı tahmin edildi.
Bankaların değişikliklere uyum sağlamaları için geçiş hükümleri de içeren teklif kapsamında büyük bankalar yeni çerçeveye geçişe 1 Temmuz 2025’te başlayacak ve 1 Temmuz 2028’den itibaren tam uyum sağlanacak.
Söz konusu gelişmelerle dün yaklaşık 20 baz puan yükselen ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4 seviyesinde, dolar endeksi de 101,8 seviyesinde bulunuyor.
Dün yüzde 1,4 düşüşle günü 1.946 dolardan tamamlayan altının ons fiyatı, yeni güne önceki kapanışının yüzde 0,4 üzerinde 1.954 dolardan başlarken, Brent petrolün varil fiyatı, şu dakikalarda yüzde 0,1 azalışla 83,3 dolardan işlem görüyor.
Dün New York borsasında, Dow Jones endeksi günü yüzde 0,67 azalışla tamamlayarak 13 günlük yükseliş serisini sonlandırdı. S&P 500 endeksi günü yüzde 0,62 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,55 değer kaybıyla kapattı. ABD’de endeks vadeli kontratlar, yeni güne ise karışık bir seyirle başladı.
Avrupa’da dün ECB Başkanı Christine Lagarde’ın faiz kararı sonrası yaptığı açıklamalarından alınan ECB’nin gelecek toplantıyı pas geçebileceği yönündeki sinyallerle pay piyasaları pozitif bir seyir izledi.
Dün, ECB üç temel politika faizini beklentiler doğrultusunda 25 baz puan artırırken, Lagarde, Avro Bölgesi’nde enflasyonun azalma eğilimi göstermekle beraber çok uzun süre çok yüksek seviyede kalmaya devam etmesinin beklendiği belirtti.
Avrupa
Avro Bölgesi’nde ekonomik göstergelerin bozulduğuna dikkati çeken Lagarde, konut ve iş yatırımları alanlarında zayıflamanın görüldüğünü kaydetti.
Lagarde, iş gücü piyasasının güçlü seyrettiğinin altını çizerken, imalat sektörüne ilişkin verilerin ileride bozulabileceği uyarısında bulundu.
Analistler, bölgede artan resesyon endişelerinin ECB’nin politika alanını daralttığını kaydederek, bu durumun şahin politikaların uygulanmasına yönelik takvimi de etkileyebileceğinin tahmin edildiğini dile getirdi.
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,21, DAX 40 endeksi yüzde 1,70, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,05 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,13 artışla günü tamamladı. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar, yeni güne ise karışık bir seyirle başladı.
Asya
Asya’da pay piyasaları güne karışık bir seyirle başlarken, BoJ’un politika faizi ve getiri eğrisinde değişikliğe gitmemesine karşın, getiri eğrisi aralığını değiştirebileceği sinyali vermesi piyasalarda şahin bir adım olarak algılandı.
BoJ bugünkü para politikası kararlarında, politika faizini değiştirmeyerek yüzde eksi 0,1’de, getiri eğrisi hedef aralığını da artı/eksi yüzde 0,5 düzeyinde korudu.
Metinde, enflasyonda yukarı yönlü hareketin devam etmesi halinde gevşek para politikası etkisinin reel faiz oranları vasıtasıyla daha da güçleneceği kaydedilerek, uzun dönem faiz oranlarının ciddi şekilde kontrol altında tutulmasının tahvil piyasalarının işleyişini etkileyebileceği ve oynaklığı artırabileceği ifade edildi.
Böyle bir durumda getiri eğrisi bandının genişletilebileceği aktarılan metinde, devam eden belirsizlikler nedeniyle bankanın yüzde 2 enflasyon hedefine ulaşana kadar gevşek para politikası uygulamasını sürdüreceği belirtildi.
Faiz kararının ardından dolar/yen paritesi yüzde 0,6 azalışla 138,6 seviyelerine geriledi.
Japonya’da açıklanan verilere göre, Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 3,2 artışla beklentileri aştı.
Öte yandan, Çin hükümetinin inşaat sektörüne ilişkin kısıtlamaları kaldırmaya devam etmesi Çin pay piyasalarını desteklerken, söz konusu yükselişe gayrimenkul şirketleri öncülük ediyor.
Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,2 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,3 değer kaybederken, Hong Kong Hang Seng endeksi yüzde 0,9, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,4 artış kaydetti.
Yurt içi piyasalar
Yurt içinde dün pozitif bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,66 artışla 6.856,11 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek günlük kapanışını ve gördüğü en yüksek seviye rekorunu kaydetti.
Dolar/TL, dün önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 26,9535’ten günü tamamlamasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 26,9600 seviyesinden işlem görüyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) başkan yardımcıları Emrah Şener, Taha Çakmak ve Mustafa Duman görevden alınırken, yerlerine Osman Cevdet Akçay, Fatih Karahan ve Hatice Karahan atandı.
Öte yandan, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), SASA Polyester Sanayi’nin 2 milyon 582 bin 311 lira tutarındaki bedelli sermaye artırımı başvurusunu onayladı.
Analistler, bugün yurt içinde dış ticaret dengesi ve ekonomik güven endeksi, yurt dışında ise Avro Bölgesi’nde tüketici güven endeksi, Almanya’da enflasyon, ABD’de kişisel tüketim harcamaları ve Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi verilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 7.000 ve 7.150 seviyelerinin direnç, 6.800 ve 6.700 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.