Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren artan nüfus ve büyüyen sanayiye paralel olarak ülkenin enerji ihtiyacı da artmaya başladı.
1923’te 33 megavat olan elektrik kurulu gücü, 1930’da 78 megavat, 1940’ta 217, 1950’de 407, 1960’ta 1271, 1970’te 2 bin 234 megavat seviyesine çıktı.
Elektrikte 1980’de 5 bin 118 megavat olan kapasite, 1990’da 16 bin 317, 2000’de 27 bin 264, 2010’da 49 bin 524, 2020’de 95 bin 890 megavata yükseldi. Ekim 2023 itibarıyla da elektrikte toplam kurulu güç 105 bin 659 megavat oldu.
İlk santraller
Türkiye’de, ilk jeotermal enerji tesisi 1974’te Denizli’de, ilk rüzgar enerjisi santrali 1998’de İzmir’de ve ilk güneş enerjisi santrali de 2011’de İstanbul’da kuruldu.
Türkiye’nin ilk hidroelektrik santrali Tarsus HES, 60 kilovatlık kapasiteyle 1902’de devreye alındı, ardından 1929’da Işıklar Hidroelektrik Santrali üretime başladı.
İlk kömür yakıtlı termik santrali, İstanbul’da 1914’te işletmeye açıldı. Daha sonra 1948’te Çatalağzı Termik Santrali devreye alındı.
İlk doğal gaz kombine çevrim santrali ise 1985’te Kırklareli’nin Lüleburgaz ilçesinde kurulan Hamitabat Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali oldu.
Santral sayısı 12 bini aştı
Türkiye, enerji ihtiyacının karşılanması amacıyla gerçekleştirdiği atılım hamlelerine yerli ve yenilenebilir enerji projelerini de dahil etti.
Yenilenebilir enerjide güneşte 10 bin 479, hidroelektrikte 752, biyokütlede 384, rüzgarda 363, atık ısıda 95 ve jeotermal enerjide 63 santralden elektrik üretimi yapılıyor.
Doğal gazda 343 santralde, ithal kömür, linyit, asfaltit ve taş kömüründe ise 68 santralde elektrik üretiliyor.
Böylece toplam santral sayısı ise ekim ayı itibarıyla 12 binin üzerine çıktı.
Türkiye, yenilenebilir enerji kurulu gücünde Avrupa’da 5. sırada
Ekim ayı itibarıyla doğal gazdan elektrik üreten santrallerde kurulu güç 25 bin 354 megavat, ithal kömür, linyit, asfaltit ve taş kömürü santrallerinin toplam kurulu gücü ise 21 bin 814 megavata ulaştı.
Bu dönemde hidroelektrik santrallerinin de yer aldığı yenilenebilir enerjide kurulu güç 58 bin 225 megavata çıktı.
Kurulu kapasite hidroelektrikte 31 bin 595 megavat, rüzgarda 11 bin 602, güneşte 10 bin 899, biyokütle ve atık ısı enerjisinde 2 bin 438 megavat, jeotermal enerjide de 1691 megavata yükseldi.
Temiz enerji sektörüne yapılan yatırımlarla Türkiye, yenilenebilir enerji kurulu gücünde Avrupa’da 5’inci, dünyada ise 12’nci sıraya çıktı.